جوراب به عنوان یکی از کوچک ترین و ضروری ترین پوشاک ها شناخته میشود که در کنار زیبایی، نقش بسیار مهمی را در حفاظت از پاها ایفا میکند. انتخاب جوراب مناسب علاوه بر کمک به حفظ سلامتی پاها، بر دوام و ماندگاری جوراب نیز تاثیر گذار است. یکی از عوامل کلیدی و مهم در تعیین میزان کیفیت جوراب، نخ مورد استفاده در تولید جوراب میباشد. در این مقاله از اوموژ سعی داریم به معرفی ۵ نوع از انواع نخ جوراب بافی که در تولید جوراب استفاده میشوند بپردازیم، با ما همراه باشید…
انواع نخ تولید جوراب کدام اند؟
در تولید یک جوراب با توجه به مدل و طرح، ممکن است از ۴ یا ۵ نوع نخ مختلف استفاده شود. ۴ نخ اصلی تولید جوراب، نخ رو (نخ اسپان)، نخ زیر (نخ اسپاندکس)، نخ نقشه (طرح جوراب) و نخ کش (کش جوراب) هستند. نخ ۵ ام که در تولید برخی جوراب ها استفاده میشود، نخ کمکی است که برای حجیم و ضحیم تر کردن جوراب مورد استفاده قرار میگیرد:
۱. نخ رو (نخ اسپان، ظاهر جوراب):
نخ رو همان نخی است که از قسمت بیرونی جوراب دیده شده و تعیین کننده رنگ جوراب است. به جز خط و نقش های جوراب، تمامی قسمت های بیرونی جوراب، به هر رنگی که دیده شوند، توسط نخ رو بافته شده اند. نخ رو که در بازار به عنوان نخ اسپان نیز شناخته میشود، در ۴ نوع نخ پنبه، نخ ایرانی، نخ هندی و نخ چینی میتواند در جوراب استفاده شود:
- نخ پنبه طبیعی: از گیاه پنبه در صنعت نساجی تولید شده و خاصیت ضد حساسیت و آنتی باکتریالی دارد. جوراب های تولید شده از نخ پنبه بسیار نرم بوده و باعث ایجاد احساس راحتی در پا میشوند.
- نخ ایرانی: نخ های تولید شده از جنس ۱۰۰ درصد پلی استر هستند و در تولید جوراب های با کیفیت معمولی مورد استفاده قرار میگیرند.
- نخ هندی: برخلاف نخ ایرانی، نخ های هندی از ترکیب ۶۵ درصد پلی استر + ۳۵ درصد ویسکوز تشکیل شده اند. برخلاف نخ پنبه خاصیت آنتی باکتریالی ندارند. از لحاظ نرمی، جوراب های نخ هندی کیفیت بسیار خوبی دارند اما در رقابت با نخ پنبه طبیعی بازنده خواهند بود.
- نخ چینی: پلی استر بازیافتی است و از بازیافت مواد پلاستیکی مانند بطری های نوشابه تولید میشود. از کشور چین وارد شده و ضعیف ترین نخ رو به شمار میرود.
از لحاظ کیفیت، نخ چینی در جوراب های با کیفیت پایین و نخ ایرانی در جوراب های کیفیت معمولی استفاده میشوند. نخ های هندی و پنبه طبیعی اما بالاترین کیفیت را ارائه میدهند. از لحاظ کیفیت، نخ های رو جوراب را میتوان به صورت زیر مقایسه کرد:
نخ پنبه طبیعی > نخ هندی > نخ ایرانی > نخ چینی
نکته: تشخیص نخ پنبه بودن جوراب امروزه کمی دشوار است، چرا که برخی نخ های پلاستیکی و نایلون از لحاظ ظاهری بسیار شبیه به نخ پنبه بوده و میزان نرمی بسیار مشابهی را نیز دارا میباشند. البته این مدل نخ ها تنها از لحاظ ویژگی های ظاهری مانند نخ پنبه بوده و از لحاظ سایر ویژگی ها مانند خاصیت آنتی باکتریالی حرفی برای گفتن ندارند. در این زمینه پیشنهاد میکنیم مقاله تشخیص جوراب نخ پنبه را برای تشخیص آسوده و دقیق تر نخ پنبه مطالعه کنید.
۲. نخ زیر (نخ اسپاندکس یا نخ فیلامنت، داخل جوراب):
نخ زیر در قسمت داخلی جوراب قابل مشاهده بوده و تعیین کننده میزان کشسانی، لطافت و استحکام جوراب است. نخ زیر که به عنوان نخ اسپاندکس یا نخ فیلامنتی نیز شناخته میشود، معمولا در دو رنگ مشکی یا سفید، و در سه نوع اسپاندکس جوشی، اسپاندکس کاور پلی استر و اسپاندکس کاور نایلون مورد استفاده قرار میگیرد:
- اسپاندکس جوشی: نسبت به اسپاندکس کاور قیمت ارزان تری داشته و در جوراب های با کیفیت معمولی و پایین استفاده میشود. این مدل نخ، هنگام کشیدن، حالت گلوله گلوله با جوش در فاصله های نیم سانتی متری و کمتر به خود میگیرد و به همین علت تحت عنوان اسپاندکس جوشی نامیده میشود.
- اسپاندکس کاور پلی استر: نسبت به اسپاندکس جوشی، قیمت، کیفیت و حالت کشسانی بیشتری داشته و شکل کلی این مدل نخ به صورت کشِ کاور شده با پلی استر است.
- اسپاندکس کاور نایلون: حالت این نخ، به صورت کشِ کاور شده با نایلون است و ویژگی های مشابه با اسپاندکس کاور پلی استر دارد. نسبت به اسپاندکس جوشی از قیمت، کشسانی و کیفیت بالاتری برخوردار است.
یکی از تفاوت های عمده اسپاندکس جوشی با اسپاندکس کاور، شکل نخ در حالت کشیده شدن است. نخ های اسپاندکس کاور چه از نوع کاور پلی استر باشند و چه از نوع کاور نایلون، هنگام کشیده شدن برخلاف اسپاندکس جوشی، حالت گلوله گلوله به خود نمیگیرند.
با توجه به قدرت کشسانی بیشتر اسپاندکس کاور نسبت به جوشی، در جوراب های باکیفیت بالا از اسپاندکس کاور و در کیفیت های معمولی و پایین از اسپاندکس جوشی استفاده میشود، یعنی نسبت به نخ رو، از نخ زیر های ذکر شده در قسمت زیر باید استفاده شود:
نخ پنبه طبیعی یا نخ هندی <— اسپاندکس کاور
نخ ایرانی یا نخ چینی <— اسپاندکس جوشی
نکته ۱: در جوراب های تولید شده از نخ رو ایرانی و چینی، استفاده از اسپاندکس کاور باعث کوچک تر شدن قواره جوراب خواهد شد، به همین علت بهتر است از اسپاندکس جوشی استفاده شود. چرا که اسپاندکس کاور کشسانی زیادی نسبت به اسپاندکس جوشی دارد.
نکته ۲: معمولا به عنوان نخ زیر، از رنگ های سفید یا مشکی نخ های اسپاندکس استفاده میشود. اما در جوراب هایی که رنگی بین روشن و تیره دارند، مانند رنگ آبی و قرمز، استفاده از اسپاندکس مشکی یا سفید با رنگ نخ رو تناسب نداشته و بهتر است از اسپاندکس رنگی مانند آبی و قرمز، متناسب با رنگ نخ رو استفاده شود.
۳. نخ نقشه (طرح جوراب):
طرح های موجود روی جوراب، مانند خط و شکل، توسط نخ نقشه دوخته میشود. برای دوخت طرح های جوراب، به عنوان نخ نقشه، معمولا از نخ های دولاصد پفکی و ترویرا استفاده میکنند. نخ های پفکی و ترویرا، نسبت به نخ اسپان (نخ رو)، حالت درخشان تری داشته و باعث برجسته تر شدن طرح جوراب میشوند:
- نخ پفکی: نخ پفکی از جنس ۱۰۰ درصد پلی استر بوده و به عنوان نخ دولاصد، نخ ۲/۱۰۰، نخ نقشه و نخ پلاستیک نیز در بازار شناخته میشود. رنگ بندی نخ های پفکی بسیار متنوع بوده و در دو بسته بندی دوک کوچک و دوک بزرگ تولید میشوند. نخ پفکی هنگام آویزان کردن دور خود نمیپیچد.
- نخ ترویرا: نخ ترویرا حالت پفکی نداشته و ارزان تر از نخ پفکی میباشد. نخ ترویرا مانند نخ پفکی، از پلی استر تولید میشود اما برخلاف نخ پفکی، هنگام آویزان شدن، به دور خود میپیچد.
از لحاظ کیفیت، طرح های دوخته شده با استفاده از نخ پفکی، کیفیت بالاتری نسبت به نقشه های دوخته شده از نخ ترویرا دارند. در جوراب های با کیفیت که از نخ اسپان هندی یا نخ پنبه، به همراه نخ اسپاندکس کاور تولید میشوند، از نخ پفکی برای ایجاد طرح جوراب استفاده میکنند. در جوراب های با کیفیت معمولی و پایین نیز از نخ ترویرا استفاده میشود:
نخ پنبه طبیعی یا نخ هندی + اسپاندکس کاور <— نخ پفکی
نخ ایرانی یا نخ چینی + اسپاندکس جوشی <— نخ ترویرا
نکته: طرح های دوخته شده از جنس نخ ترویرا نسبت به نخ پفکی، ماندگاری بسیار پایینی دارند؛ به صورتی که در طول استفاده نخ از روی جوراب خارج شده و طرح جوراب را به هم خواهد زد. علت این امر، نبود حالت پفکی در نخ ترویرا است. در صورت علاقه میتوانید مقاله نخ ترویرا چیست را نیز در اوموژ بخوانید.
۴. نخ کش (کش جوراب):
استفاده از نخ مناسب در قسمت کش جوراب، علاوه بر حفظ حالت صحیح جوراب، مانع از ماندن جای کش جوراب روی ساق پا میشود. در زمینه نخ کش جوراب، از دو نوع نخ کش قیطانی و کش مغزی استفاده میکنند:
- نخ کش قیطانی: به عنوان کش ۱۱۰ نیز در بازار شناخته میشود و نسبت به کش مغزی گران تر و با کیفیت تر است. این نوع نخ جوراب، از باقی ماندن جای کش جوراب روی ساق پا جلوگیری میکند.
- نخ کش مغزی: نسبت به کش قیطانی ارزان قیمت تر بوده و از کیفیت پایین تری نیز برخوردار است. در جوراب های با کیفیت معمولی و پایین استفاده میشود.
کیفیت نخ کش جوراب، جز مهم ترین عواملی است که در انتخاب مواد اولیه جوراب باید مورد توجه قرار گیرد. جوراب هایی که کش ضعیف یا بسیار محکم دارند از کیفیت پایین تری برخوردار بوده و میتوانند با اعمال فشار زیاد بر روی رگ های خونی، سلامتی انسان را به خطر بیندازند. از لحاظ کیفیت نخ کش جوراب میتوان گفت:
نخ پنبه طبیعی یا نخ هندی + اسپاندکس کاور + نخ پفکی <— کش قیطانی
نخ ایرانی یا نخ چینی + اسپاندکس جوشی + نخ ترویرا <— کش مغزی
۵. نخ کمکی (حجیم و ضخیم تر کردن جوراب):
نخ کمکی در کنار نخ زیر (اسپاندکس) استفاده شده و همرنگ نخ زیر است. استفاده از نخ کمکی باعث ضخیم و حجیم تر شدن جوراب شده و استحکام جوراب را بیشتر میکند. به عنوان نخ کمکی، از نخ ترویرا با تاب Z یا تاب S استفاده میکنند:
- نخ تاب Z: حالت تاب موجود در بافت نخ به صورت حرف Z بوده و هنگام آویزان کردن همجهت عقربه های ساعت میپیچد.
- نخ تاب S: حالت تاب موجود در بافت نخ، برخلاف نخ تاب Z بوده و به صورت حرف S میباشد. هنگام آویزان کردن خلاف جهت عقربه های ساعت میپیچد.
به صورت کلی، شکل استاندارد نخ رو در جوراب ها، به صورت تاب S است، به همین دلیل به عنوان نخ کمکی بهتر است از نخ تاب Z استفاده شود. استفاده از نخ تاب S به عنوان نخ کمکی در جوراب هایی که نخ رو S دارند، اتوپذیری جوراب را سخت تر کرده و باعث جا به جایی طرح و نقشه جوراب خواهد شد. پس به صورت جمع بندی:
نخ رو تاب S <— نخ کمکی تاب Z / نخ کمکی تاب S اتو پذیری را سخت کرده و باعث جا به جایی طرح و نقشه میشود.
نکته: نخ کمکی در برخی از جوراب ها استفاده شده و لزومی به استفاده از این نخ در تمامی جوراب ها نیست. همچنین میتوان به جای استفاده از نخ کمکی، از نخ زیر با ضخامت بالا استفاده کرد. البته بهتر است از نخ زیر معمولی به همراه نخ کمکی استفاده نمود، چرا که باعث نرم تر شدن جوراب خواهد شد.
بهترین جوراب از نظر نخ های جوراب بافی
در مسیر تولید یک جوراب با بالاترین کیفیت ممکن، استفاده از نخ های با کیفیت به همراه ترکیب صحیح نخ ها امری کلیدی به شمار میرود. با وجود انتخاب نخ های با کیفیت، اگر از نخ ها به درستی در کنار یکدیگر استفاده نشود، کیفیت جوراب کاهش پیدا خواهد کرد. در قسمت زیر بهترین نخ های جوراب را بر اساس کیفیت مقایسه میکنیم:
- نخ رو (نخ اسپان): نخ پنبه طبیعی > نخ هندی > نخ ایرانی > نخ چینی
- نخ زیر (نخ اسپاندکس): نخ اسپاندکس کاور > نخ اسپاندکس جوشی
- نخ نقشه (طرح جوراب): نخ پفکی > نخ ترویرا
- نخ کش (کش جوراب): نخ کش قیطانی > نخ کش مغزی
- نخ کمکی(ضخیم تر کردن): نخ کمکی تاب Z > نخ کمکی تاب S
براساس مقایسه فوق، میتوان گفت ترکیب نخ های (نخ اسپان پنبه طبیعی + نخ اسپاندکس کاور + نخ پفکی + نخ کش قیطانی + نخ کمکی تاب Z) بالاترین کیفیت و ترکیب (نخ چینی + نخ اسپاندکس جوشی + نخ ترویرا + نخ کش مغزی + نخ کمکی تاب S) کم ترین کیفیت جوراب را ارائه میدهند.
پیشنهاد: در صورت علاقه میتوانید با مطالعه مقاله تفاوت جوراب ایرانی و خارجی، ویژگی های مختلف دو مدل جوراب ایرانی و خارجی مانند نخ های مورد استفاده را با یکدیگر مقایسه نمایید.
جمع بندی
در این مقاله از فروشگاه اینترنتی اوموژ، به بررسی انواع نخ جوراب پرداختیم و دانستیم که در تولید یک جوراب، از چهار الی پنج نوع نخ مختلف استفاده میشود. نخ های رو، زیر، نقشه و کش اصلی ترین و نخ کمکی یک نخ فرعی به شمار میرود.
اوموژ، به عنوان مرکز خرید عمده جوراب، مانند فروش جوراب زنانه عمده فعالیت داشته و به صورت آنلاین، آماده ارائه خدمت به مشتریان عزیز در سراسر کشور میباشد. در پایان از شما دعوت میکنیم نظرات خود را درباره این نوشته و نخ های مورد استفاده در تولید جوراب از طریق فرم نظرات با ما و با سایر خوانندگان به اشتراک بگذارید.
